Anne-Baba Tutumlarının Çocuğun Kişiliği Üzerindeki Etkileri

Anne-Baba Tutumlarının Çocuğun Kişiliği Üzerindeki Etkileri

 

Anne-babanın çocuğuna karşı olan tutumların genel olarak “demokratik, otoriter, aşırı koruyucu ve ilgisiz” olmak üzere dört grupta incelenmektedir

Doğduğu günden başlayarak çocuğun kişiliği önce ailesi, sonra okul ve yaşadığı çevredeki insanlar tarafından şekillendirilmektedir. Anne-babanın, çocuğa karşı olan tutum ve davranışları, çocuğun kişiliğini biçimlendirmede önemli bir etkiye sahiptir.

 

Bu yaklaşımda, ana-baba çocuklarını destekler ama bunun yanında sınırlar koymayı da ihmal etmez. Sınırlı bir demokrasi söz konusudur. Evde kabul edilen ve edilmeyen davranışların sınırları bellidir. Demokratik aileler, hoş görülü, güven verici ve destekleyici bir tutum içinde, çocuğun da kabul edeceği mantıklı bir denetime başvururlar. Anne-baba çocukların uyması gereken kurallar konusunda onlara yardımcı olur. Haklar karşılıklıdır. Sorumluluk bilinci yanında çocuğun birey olarak algılanıp, bağımsız bir kişilik geliştirmesi desteklenir. Hoşgörünün normal bir düzeyde gerçekleşmesi, çocuğun kendine güvenen, yaratıcı, paylaşımcı, sorumluluk bilinci gelişmiş, toplumsal bir birey olmasına yardım eder.

 

2. Aşırı Koruyucu Anne-Baba Tutumu : Anne-baba gereğinden fazla koruyucu ve kollayıcıdır. Çocuğun her istediği yerine getirilir. Bu ailelerde yetişen çocuklar, bağımlı, kendine güveni olmayan, duygusal problemleri olan  bireyler olabilirler. Aşırı koruyucu yaklaşım, çocuğun kendi kendisini yöneten bir birey olmasını engeller. Aşırı koruyucu tutum, çocuğun sosyal gelişimini ve uyumunu  zedeler. Bencil bir kişilik geliştirmesine neden olur. Çocuk, kendini gruba kabul ettirmek için toplum-dışı ve saldırgan davranışlara başvurabilir.

 3. Aşırı Otoriter Anne-Baba Tutumu: Çocuğun her yaptığı, her söylediği sürekli eleştirilir. Çocuk, sıkı bir kontrol ve baskı altındadır. Çocuk kurallara uymazsa ağır cezalar alır. Baskıcı anne-baba, disiplin için, azarlama, bağırma, korkutma, kınama ve ayıplama gibi ceza yöntemlerini kullanır. Çocuk, anne-babadan çekinir. Bu tutum altında büyüyen çocuklar, diğer insanlarla ilişki kurmakta güçlük çekmektedirler hatta çocukta aşağılık duygusu gelişebilmekte ya da isyankarlık görülebilmektedir.

4. ilgisiz Anne-Baba Tutumu:  Çocuğa karşı ilgisiz, çocuğun maddi ve manevi ihtiyaçlarına karşı duyarsız, sevgi ve şefkati yetersiz, anne-baba tutumudur.  Çocuğun kişiliği üzerinde en çok olumsuz etkiler bırakan anne-baba tutumu, çocuğa karşı ilgisiz ve sevgisiz olandır. ilgisiz anne-baba tutumu, çocukların kin, düşmanlık ve endişe duygularına kapılmasına neden olmakta; kavgacı, isyankar, saldırgan ve suç işlemeye eğilimli olabilmektedir.

Çocuk için iyi anne-baba tutumu;  ne tam serbest, ne de sert ve baskıcı olmalıdır. Bu tutumların dengeli bir karışımı olan tatlı sert ideal bir tutumdur. Tutarlı- dengeli sevgi ve ilgi, çocuğun kendine güvenini ve benlik saygısını yükseltir. çocukların hayattaki tutumları, inançları, değerleri, benlik kavramları ve kişilik özellikleri için birinci derece referans Anne-babalar dır.

Anne-Baba Tutumlarının Çocuğun Kişiliği Üzerindeki Etkileri

 

Anne-babanın çocuğuna karşı olan tutumların genel olarak “demokratik, otoriter, aşırı koruyucu ve ilgisiz” olmak üzere dört grupta incelenmektedir

Doğduğu günden başlayarak çocuğun kişiliği önce ailesi, sonra okul ve yaşadığı çevredeki insanlar tarafından şekillendirilmektedir. Anne-babanın, çocuğa karşı olan tutum ve davranışları, çocuğun kişiliğini biçimlendirmede önemli bir etkiye sahiptir.